Dalmacja to region w Chorwacji, gdzie drzewa figowe są tak powszechne jak jabłonie w Polsce. Dojrzałe owoce często opadają na ziemię, gdzie zostają zignorowane lub rozdeptane przez przechodzących ludzi, podobnie jak to bywa z naszymi rodzimymi mirabelkami. Nie mniej jednak, Chorwaci znaleźli sposób, aby cieszyć się wyjątkowym smakiem fig przez cały rok. W tym celu stworzyli Smokvenjak – niezwykle aromatyczne ciastko z fig.
Jest ważne do zrozumienia, że figi (lub 'smokva’, jak je nazywają Chorwaci) są owocami niezwykle bogatymi w kalorie, składniki mineralne, witaminy i błonnik, a te suszone zawierają jeszcze więcej kalorii niż świeże. Z tych właśnie suszonych owoców powstaje Smokvenjak. Ze względu na wysoką zawartość energii, w przeszłości ciastka te traktowane były jak dzisiejsze batony energetyczne i stanowiły nieodłączny element diety osób pracujących fizycznie, na przykład na polach.
Obecnie Smokvenjak jest popularnym deserem podawanym podczas różnych uroczystości, ale również przekąską, po którą chętnie sięgają turyści, spacerując między barwnymi stoiskami z lokalnymi specjałami. Często podaje się je także jako przystawkę do aperitifu, najlepiej rakiji.
Smokvenjak może przyjmować różne formy – od ciasta do ciasteczek. Wybór dodatków jest również szeroki – migdały, rakija lub likier maraskino, sok z cytrusów lub skórka cytrusowa, orzechy, rodzynki, nasiona kopru włoskiego, cukier puder czy liść laurowy dodający specyficzny aromat.
Przygotowanie Smokvenjak polega na siekaniu lub mieleniu suszonych fig i dodawaniu do nich różnych składników, takich jak obrane ze skórki migdały, sparzone i przesmażone orzechy, rodzynki czy skórkę pomarańczową. Następnie wszystko to łączy się w jednolitą masę, dodając stopniowo rakiję lub inny alkohol do uzyskania odpowiedniej konsystencji. Z gotowej masy można następnie uformować dowolny kształt – od chlebka po małe okrągłe ciasteczka czy batoniki.