Pomniki przyrody: tchnienie życia w umierających drzewach

Wielu z nas uznaje potężne, wiekowe drzewa za symbole niezwykłego piękna i siły. Niektóre z nich są uważane za pomniki przyrody, które podlegają starannej ochronie i konserwacji. Niekiedy procedura ta obejmuje usunięcie próchna, aplikowanie specjalnych środków konserwujących oraz instalację „plomb” w celu zabezpieczenia drzewa. Chociaż takie działania są często kosztowne, uważa się je za konieczne dla zachowania tych naturalnych gigantów.

Jednak nie wszystkie stare drzewa powinny być przedmiotem takiej ingerencji człowieka. W rzeczywistości, wiele z nich powinno mieć możliwość dochodzenia do końca swojej naturalnej egzystencji, doprowadzając do samoistnego rozpadu. Te martwe czy umierające drzewa nierzadko są usuwane i transportowane poza miejsce ich rosnącej lokalizacji. W wielu miejscach na Zachodzie można jednak spotkać te „martwe” drzewa w samym sercu miast, informując przechodniów za pomocą tabliczek, że „to drzewo też żyje”.

Spróchniałe drzewa, szczególnie te znajdujące się w lasach, parkach, wzdłuż dróg czy na cmentarzach, powinny być pozostawione na pastwę losu. Niezwykle często stanowią one miejsce schronienia dla unikalnej flory i fauny. Są domem dla wielu gatunków ptaków, takich jak dzięcioły, które wykorzystują je do poszukiwania pokarmu i wykucia dziupli na lęgowisko. Po opuszczeniu przez dzięcioły, puste dziuple służą jako gniazda dla szpaków, sikor, muchołówek, kowalików, dudków i wielu innych.

Wśród ssaków korzystających z tych drzew znajdują się gryzonie, jeże czy kuna leśna. Nietoperze wykorzystują je do założenia kolonii rozrodczych oraz jako schronienie w ciągu dnia. Wśród fauny bezkręgowców najbardziej liczną grupę stanowią owady zamieszkujące spróchniałe drewno, w tym wiele rzadkich gatunków chrząszczy. Bezkręgowce takie jak roztocze czy pająki czują się tu dobrze, a przewrócone drzewa są często zamieszkiwane przez porosty, mchy i grzyby.

Martwe drzewa służą również jako zimowe schronienie dla wielu zwierząt, takich jak ptaki nocujące w dziuplach czy zimujące jeże. Nietoperze korzystają z zakamarków i dziupli, a liczne szczeliny stają się domem dla bezkręgowców.

Stare drzewa stanowią więc ważny element ekosystemu i powinniśmy pozwolić im na naturalne procesy rozkładu. Martwe drewno jest pełne życia, a obserwowanie tego życia jest niewątpliwie fascynujące. Powinniśmy zatem chronić te drzewa do ich całkowitego rozpadu, ponieważ nawet w ich martwocie jest tyle życia.